فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:95

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A)

رشته : مدیریت بازرگانی

گرایش:بیمه

فهرست مطالب :

چکیده

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1) مقدمه. 2

1-2) بیان مسئله. 3

1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق.. 4

1-4) اهداف تحقیق.. 5

1-4-1) اهداف اصلی تحقیق.. 5

1-4-2) اهداف فرعی تحقیق.. 5

1-5) چارچوب نظری 5

1-6) پرسش های تحقیق 6

1-6-1) پرسش های اصلی تحقیق 6

1-6-2) پرسش های فرعی تحقیق 7

1-7) فرضیه های تحقیق 7

1-7-1) فرضیه های اصلی تحقیق 7

1-7-2) فرضیه های فرعی تحقیق 7

1-8) تعاريف نظري و عملياتي متغير هاي تحقيق 8

1-8-1) سطح درآمد و بيمه عمر. 8

1-8-2) مقايسه بيمه عمر و ديگر روش هاي سرمايه گذاري 8

1-8-3 ) ترويج و شناساندن بيمه عمر در كنار حمايت هاي دولت 9

1-9) قلمرو تحقیق 11

1-9-1) قلمرو موضوعی.. 11

1-9-2) قلمرو مکانی.. 11

1-9-3) قلمرو زمانی.. 11

فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق

بخش اول : مبانی نظری

2) مقدمه. 13

2-1-1) تعریف بیمه. 15

2-1-2) ریشه لغوی بیمه 19

2-1-3) انواع بیمه 20

2-1-4) مفهوم بیمه عمر. 20

2-1-5) تاریخچه بیمه عمر. 21

2-1-6) تاریخچه ای از صنعت بیمه در ایران و جهان 23

2-1-7) تاریخچه بیمه های بازرگانی در ایران 26

2-1-8) نگاهي به تاريخچه بيمه عمر در ايران. 27

2-1-9) عوامل موثر بر بيمه عمر 27

2-1-10) موانع پيش روي توسعه بيمه هاي عمر در ايران 28

2-1-10-1) عوامل اقتصادي : 28

2-1-10-2) عوامل ساختاري 28

2-1-10-3) عوامل اجتماعي 29

2-1-10-4) عوامل فرهنگي 29

2-1-11) جايگاه بيمه عمر در اقتصاد كشور 29

2-1-12) تحليل تاثير تورم و تقاضاي بيمه عمر 30

2-1-12-1) راهكارهاي متداول خنثي سازي اثر تورم در بيمه نامه هاي عمر: 30

2-1-13) تحليل تاثير بار تكفل و تقاضاي بيمه عمر 33

2-1-14) تحليل تاثير سطح درآمد و بيمه عمر 34

2-1-15) تحليلي بر تاثير ديگر روش هاي سرمايه گذاري و تقاضاي بيمه عمر 36

2-1-16) فعاليت هاي ترويجي بيمه عمر. 38

بخش دوم : پیشینه تحقیق

2-2-1) تحقیقات داخلی 41

2-2-2) تحقیقات خارجی.. 44

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

3-1) مقدمه. 48

3-2) فرآيند اجراي تحقيق.. 48

3-3) روش تحقيق.. 49

3-4) جامعه ی آماری.. 49

3-5) حجم نمونه و برآورد آن. 50

3-6) روش گرد آوری اطلاعات... 50

3-7) ابزار اندازه گیری.. 51

3-7-1) پرسشنامه جهت اندازه گيري عوامل اقتصادي و اجتماعي (متغير مستقل) 51

3-7-2) پرسشنامه جهت اندازه گیری تمايل براي تقاضاي بيمه عمر (متغیر وابسته) 51

3-8 تعيين روايي پرسشنامه. 52

3-9) اعتبار و پايايي (اعتبار پذيري) پرسشنامه. 52

3-7 ) روش های تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات 53

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات

4-1) مقدمه. 56

4-2) توصیف متغیرهای جمعیت شناختی پاسخ دهندگان: 56

4-3) توصیف متغیرهای تحقیق 59

4-4) آزمون فرضیات تحقیق: 66

4-4-1) فرضیه های اصلی 66

4-4-2) فرضیه های فرعی 67

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادها

5-1 ) مقدمه. 71

5-2) نتایج آمار توصیفی.. 71

5-3) نتايج حاصل از آزمون فرضيات پژوهش... 72

5-4) پيشنهادات مبتني بر نتیجه آزمون فرضيات پژوهش 74

5-5 ) پيشنهادات برای محققين آتي 75

5-6) محدوديتهاي تحقيق.. 75

منابع و ماخذ 77

ضمائم 81

فهرست جداول :

جدول 2-1) نماگرهاي جمعيت كشور در سال هاي 85-1365 33

جدول 2-2) نماگرهاي جواني و سالمندي جمعيت كشور در سالهاي 85- 1365. 33

جدول 2-3) برآورد جمعيت كشور در سالهاي 88- 1384 34

جدول 3-1) توزيع سوالات پرسشنامه. 52

جدول3-2) آلفای کرونباخ متغیر های تحقیق.. 53

جدول4-1) توصیف جنسيت پاسخ دهندگان. 56

جدول4-2) توصیف سن پاسخ دهندگان. 57

جدول4-3) توصیف تحصيلات پاسخ دهندگان. 58

جدول4-4) توصیف متغیر درآمد پايين.. 59

جدول4-5) توصیف متغیر قابل رقابت نبودن بيمه هاي عمر سنتي با ساير فعاليت هاي سرمايه گذاري  60

جدول4-6) توصیف متغیر عوامل اقتصادي.. 61

جدول4-7) توصیف متغیر عدم فرهنگ سازي در جامعه از طريق رسانه هاي جمعي و با حمايت       دولت 62

جدول4-8) توصیف متغیر ناآشنايي مردم با بيمه هاي عمر و مترادف دانستن آنها با بيمه تامين اجتماعي و      درمان 63

جدول4-9) توصیف متغیر عوامل اجتماعي 64

جدول4-10) توصیف متغیر ميزان تمايل براي تقاضاي بيمه عمر 65

جدول4-11) آزمون رگرسيون بين عوامل اجتماعي و ميزان تمايل براي تقاضاي بيمه عمر 66

جدول4-12) آزمون رگرسيون بين عوامل اقتصادي و ميزان تمايل براي تقاضاي بيمه عمر 66

جدول4-13) آزمون رگرسيون بين سطح پايين درآمد و ميزان تمايل براي تقاضاي بيمه عمر. 67

جدول4-14) آزمون رگرسيون بين قابل رقابت نبودن بيمه هاي عمر سنتي با ساير فعاليت هاي سرمايه گذاري و ميزان تمايل براي تقاضاي بيمه عمر 67

جدول4-15) آزمون رگرسيون بين عدم فرهنگ سازي در جامعه و ميزان تمايل براي تقاضاي بيمه       عمر 68

جدول4-16) آزمون رگرسيون بين ناآشنايي مردم با بيمه هاي عمر و ميزان تمايل براي تقاضاي بيمه     عمر 69

چکیده :

بيمه ي عمر به عنوان ابزاري براي سرمايه گذاري و همچنين، به منظور غلبه بر مشكلات ناشي از مرگ سرپرست خانواده و پيري و كهولت است. در بسياري از كشورها با بيمه هاي عمر، منبع مالي عظيمي دركل جامعه از حق بيمه هاي گرفته شده به دست مي آيد كه ميتوان براي توسعه ي خود صنعت بيمه و يا ديگر بخش ها و خدمات رساني بيشتر استفاده كرد . با وجود پيشرفت همه جانبه ي اين بيمه در كشورهاي توسعه يافته و حتي بسياري از كشورهاي در حال توسعه، محصولات بيمه ي عمر كه نياز مبرم زندگي امروز است، در سبد مصرفي خانواده هاي ايراني جايگاه مطمئني به دست نياورده است.

پژوهش حاضر، عوامل مؤثر بر گسترش بيمه ي عمر را بررسي ميكند و مطالعه اي ميداني است كه جامعه ي آماري آن شهرستان رشت است. در اين راستا، با توجه به جدول مورگان و نمونه گیری داده هاي پرسشنامه طراحی شده توسط نویسنده جمع آوري و از نرم افزار SPSS براي آزمون فرضيه ها و تجزيه و تحليل داده ها استفاده گرديد . يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه فرضيه ها تاييد شد به اين معني كه عوامل اجتماعی و اقتصادی بر تقاضای بیمه عمر تاثیر گذار می باشد نيز تاييد گرديد.

واژه هاي كليدي : عوامل اجتماعی، عوامل اقتصادی ، بیمه عمر

مقدمه :

امروزه بيمه به عنوان یكي از مظاهر پيشرفت به شمار مي رود و در بسياري از كشورهاي دنيا در زندگي افراد تاثير گذار است . مردم از بيمه ي عمر به عنوان ابزاري براي سرمايه گذاري ، غلبه بر مشكلات ناشي از مرگ سرپرست خانواده ، پيري و كهولت سود مي برند لذا سهمي قابل توجه از درآمد خود را به آن اختصاص مي دهند . حجم گسترده ي سرمانه ي شركت هاي بيمه به وي‍‍ژ ه شركت هاي بيمه ي عمر در جهان، اين شركت ها را كه از اجزاي بارازهاي مالي جهاني هستند ، به انجام فعاليت هاي بازرگاني و اقتصادي واداشته است . اين شركت ها بخشي از سود به دست آمده را به بيمه گذاران داده و نيزريال براي افزايش تقاضا و بازاريابي و عرضه ي محصولات بهتر به صورت گسترده اي فعاليت مي كنند.

از جمله روشهايي كه انسان هوشمند براي رويارويي با خطرها و تامين شرايط اقتصادي – اجتماعي و رواني خود فراهم آورده پديده « بيمه » است ؛ زيرا بيمه ، ابزاري است كه علاوه براي جبران زيان هاي اقتصادي ناشي از حوادث ، تامين آينده ، ارتقاي سطح زندگي افراد و ايجاد بستري مطمئن براي رشد و توسعه اقتصادي موجب آرامش خاطر اعضاي جامعه مي شود كه اين موضوع به نوبه خود ، موجب پويایي حيات اجتماعي ، رشد و شكوفايي استعدادها و افزايش كارايي و بهره وري در جامعه مي شود خانواده ، هنگامي كه منبع اصلي در آمدش در اثر خطراتي از قبيل مرگ زودرس ، از كارافتادگي ، بيكاري و يا فرا رسيدن ايام پيري و بازنشستگي از بين مي رود ؛ در صورتي كه منابع ديگري براي جايگزيني نداشته باشد دروضع بسيار بدي قرار مي گيرد در چنين شرايطي با مكانيسم بيمه هاي زندگي مي توان با چنين پيامدهاي سوئي مقابله كرد .

در دو دهة گذشته ، حدود 60 در صد از حق بيمه هاي جمع آوري شده در صنعت بيمة جهان به بيمة عمر اختصاص داشته است درحالي كه در كشور ايران با گذشت سال ها از آغاز فعاليت ، رشد چنداني در اين صنعت مشاهده نشده است و سهم بيمة عمر در اقتصاد ايران حدود 6 در صد كل حق بيمه ها در صنعت بيمه است ( سیگما[1]، 2008 ) .

صنعت بيمه با فرض ريسك گريز بودن افراد توسعه پيدا كرد . پس چرا بيشتر مردم خود را در برابر حوادث بيمه نمي كنند ؟ شايد جواب اين باشد كه اين افراد احتمال وقوع حوادث را براي خود كم مي دانند و معتقدند كه هرگز دچار حادثه نمي شوند ( چاو[2] ،2000 ) .

1-2) بيان مسئله

انسان‌ از آغاز پيدايش‌ جوامع‌ انساني‌، در جستجوي‌ غريزي‌ به‌ دنبال‌ تأمين هاي‌ جسمي‌، اقتصادي‌، اجتماعي‌ وسياسي‌ بوده‌ است‌. باتوجه‌ به‌ همين‌ نياز بوده‌ كه‌ شركتهاي‌ بيمه‌ با ارائه‌ طرح هاي‌ متفاوت‌ و ابتكاري‌ متناسب‌ با نيازهاي‌جوامع‌ انساني‌ درپي‌ تأمين‌ و تسهيل‌ اين‌ غريزه‌ ثبات‌ مالي‌ و اقتصادي‌ برآمدند تا در زمان‌ بروز حادثه‌ ناگوار، شيرازه‌اقتصاد خانواده‌ها از هم‌ نپاشد و افراد وابسته‌ به‌ شخص‌ متوفي‌ و يا حادثه‌ ديده‌ بتوانند از مزاياي‌ اين‌ تأمين‌ اقتصادي‌بهره‌مند شوند. نيازهاي‌ خانواده‌ در اغلب‌ جوامع‌ بشري‌ با هر درجه‌اي‌ از پيشرفت‌ و تكامل‌ را مي‌توان‌ به‌ شرح‌ زيرطبقه‌بندي‌ كرد:                        
تأمين‌ درآمدي‌ معين‌ و مشخص‌ براي ‌افراد يك‌ خانواده‌ پس‌ از فوت‌ نان‌آور خانواده‌                            
تأمين‌ درآمدي‌ معين‌ و مشخص‌ براي‌ ايام‌ از كارافتادگي‌، پيري‌ و بازنشستگي‌.                                   
بيمه‌هاي‌ اشخاص‌ (عمر، حادثه‌، درماني‌) يكي‌ از شاخص هاي‌ شناخته‌ شده‌ براي‌ سنجش‌ ميزان‌ تأمين‌ و رفاه‌ مردم‌ كشورهاست‌ و كشورهايي‌ كه‌ افراد آن‌ به‌ فراخور نياز خود از اين‌ تأمين‌ برخوردارند، با اطمينان‌ و اعتماد بيشتري‌در برنامه‌ريزي‌ توسعه‌ و گسترش‌ جامعه‌ خويش‌ مشاركت‌ مي‌نمايند.                
بيمه‌هاي‌ عمر در مراحل‌ بدوي‌ خود برپايه‌ اصول‌ علمي‌ و فني‌ در رابطه‌ با جدول هاي‌ حق‌ بيمه‌ و نحوه‌ انتخاب ‌مخاطرات‌ پايه‌گذاري‌ نشده‌ بود و در واقع‌ پيدايش‌ جدول‌ مرگ‌ و مير نقطه‌ عطفي‌ در تاريخچه‌ بيمه‌ عمر محسوب‌ مي‌شود و به‌ همين‌ دليل‌ امروزه‌ بيمه‌گران‌ در زمان‌ گزينش‌ بيمه‌گذاران‌ عوامل‌ زير را براي‌ قبول‌ يا رد يك‌ پيشنهاد وتعيين‌ حق‌ بيمه‌ مناسب‌ وضعيت‌ سني‌ و سلامت‌ بيمه‌گذار در نظر مي‌گيرند.

بيمه عمر با توجه به ويژگي هاي خاص آن مي تواند در فعال نمودن بازار سرمايه نقش اساسي ايفاء نمايد . ذخایر رياضي تجميع شده در شرکتهاي بيمه عمر مي توانند باعث فعاليتهاي اقتصادي سودآور گردند . از آنجا که در بيمه عمر معمولاً فاصله زماني قابل توجهي بين زمان دريافت حق بيمه توسط شرکتهاي بيمه عمر و زمان پرداخت خسارت وجود دارد، ذخایر رياضي قابل ملاحظه اي در رابطه با هر قرارداد تشکيل مي‎شود که شرکت بيمه با استفاده بهينه از آنها مي تواند بازار سرمايه را فعال نموده و نقش جديدتري در فعاليتهاي سرمايه گذاري داشته باشد که به نوبه خود باعث افزايش اشتغال و رشد اقتصادي است . تأثير رشد بيمه‎هاي عمر در اقتصاد به حدي است که بسياري از تحقيقات کاربردي به يک رابطه يک به يک بين آن و توسعه و رشد اقتصادي با ضرايب معناداري بالا دست يافته اند.‍(مهدوی، 1388)

با وجود كار هاي بسيار با اهميت انجام گرفته اين صنعت در كشور ما مانند اكثر كشور هاي در حال توسعه ناشناخته باقي مانده و نقش آن در اقتصاد كشور و زندگي خانواده ها ناچيز مي باشد با مقايسه ی آمار مربوط به ميزان حق بيمه هاي عمر در كشور هاي مختلف جهان با ايران ، به نهايت عقب ماندگي آن در كشور پي خواهيم برد . اين امر در مورد اكثر كشور هاي در حال توسعه صدق مي كند . كميته امور نامرئي و مالي مربوط به تجارت در هشتمين جلسه خود در دسامبر 1982 ، با صدور قطعنامه اي درباره « بيمه عمر در كشور هاي در حال توسعه » از دفتر « كنفرانس سازمان ملل درباره رشد و تجارت » (UNCTAD) خواسته است تا تحقيقاتي را در رابطه با جنبه هاي مختلف مالي موضوع انجام دهد و همچنين اقداماتي را كه كشورهاي در حال توسع عضو يونكتاد بايد در قالب رقابت بودن بيمه عمر در مقايسه با ساير سپرده ها انجام دهند توصيه نموده است (کریم آبادی، 1366)

يكي از شاخص هاي توسعه يافتگي صنعت بيمه در دنيا ، سهم فعاليت هاي بيمه هاي عمر از بازار بيمه است . سهم بيمه عمر در بازار بيمه در ايران ، به دليل سطح بالاي تورم ، پايين بودن درآمد سرانه و فعاليت كم موسسات ، در سال هاي گذشته هيچ گاه حدود 10% نبوده است . حركت صنعت بيمه بر اساس اين روند ، سهمي حدود 10 % از كل حق بيمه هاي بازار را تا سال 1392 رقم خواهد زد و با فرضي خوشبينانه تا سال 1404 به حدود 155 خواهد رسيد .( بيمه مركزي ج.ا.ا 1388).

1-3 ) اهميت و ضرورت

يكي از شاخص هاي توسعه يافتگي صنعت بيمه در دنيا سهم فعاليت هاي بيمه هاي عمر از بازار بيمه است سهم بيمه عمر از بازار بيمه در ايران به دليل سطح بالاي تورم پايين بودن در آمد سرانه و فعاليت كم موسسات در سال هاي گذشته هيچ گاه حدود 10% نبوده است حركت صنعت بيمه براساس اين روند ، سهمي حدود 10% از كل حق بميه هاي بازار را تا سال 1392 رقم خواهد زد و با فرضي خوشبينانه تا سال 1404 به حدود 15% افزايش خواهد يافت .

سرانه حق بيمه عمر در ايران با سطح جهاني اختلاف چشم گيري دارد ، به گونه اي كه سطح جهاني آن در سال 2000 معادل 1/ 252 دلار و در ايران تنها 2/1 دلار بوده است به اين معنا كه درآن سال ، حق بيمه سرانه در دنيا حدود 211 برابر كشور ايران بود در سال 2008 ، اگر چه سرانه حق بيمه عمر در ايران نسبت به سال 2000 رشد 158% را تجربه كرد و به رقم 1/ 3 دلار رسيد اما در مقايسه با وضعيت جهاني بسيار اندك بود ، زيرا در آن سال نيز سرانه حق بيمه عمر در دنيا حدود 120 برابر ايران بود. در تحليل وضعيت بيمه عمر نسبت به كل اقتصاد ، ضريب نفوذ بيمه عمر ، معياري شناخته شده است اين شاخص در سطح جهان در سال 2000 حدود 49 برابر ايران بوده است كه اين نسبت در سال 2008 ، به 59 برابر رسيده است. ضريب نفوذ اندك براي بيمه عمر در ايران ( 07/0 در سال 2008 ) حركت بسيار كند اين رشته بيمه اي را در مقايسه با كل اقتصاد كشور نشان مي دهد . بنابراين ، ضروري است تا در زمينه علت عدم استقبال از بيمه عمر از سوي افراد و عوامل موثر بر تقاضاي بيمه عمر بررسي هاي لازم صورت گيرد . با توجه به وجود ظرفيت ها و قابليت هاي گسترده دركشور عرضه گسترده بيمه هاي عمر به منظور ارتقاء و بهبود سطح رفاه اجتماعي با موانع بسياري روبرو است.

و...