فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:127

فهرست مطالب :

چكيده: 1

مقدمه: 2

فصل اول: كليات تحقیق

1-1 مقدمه 4

2-1تاریخچه مطالعاتي. 5

3-1 بیان مساله 6

4-1چهار چوب نظری تحقیق. 7

5-1فرضیه های تحقیق. 8

6-1 اهمیت و ضرورت تحقیق. 8

7-1اهداف تحقیق. 10

1-7-1اهداف اصلی. 10

2-7-1 اهداف فرعی. 10

8-1 قلمرو تحقیق. 11

1-8-1قلمرو مکانی. 11

2-8-1قلمرو زمانی. 11

فصل دوم: مروری بر ادبيات تحقيق

1-2 مقدمه 13

2-2تعریف مشتری. 14

1-2-2مشتری کیست ؟ 14

2-2-2درمجموع می توان مشتریان را به دو دسته تقسیم کرد : مشتریان خارجی – مشتریان داخلی  15

3-2-2تعریف ارباب رجوع. 15

4-2-2انواع مشتری : 16

5-2-2انواع مشتری از جنبه میزان رضایت : 16

6-2-2انواع مشتری از نظر رفتاری: 18

3-2نحوه برخورد با مشتری. 19

4-2عوامل موثر بر انتظارات مشتری. 20

5-2خواسته ها ،نیازها و رضایت مشتری. 21

6-2توسعه سریع در فراگیر شدن رضایت مشتری. 23

7-2بازاریابی و تامین رضایت مشتری. 24

8-2بازاریابی رابطه مند 25

9-2فلسفه به حداکثر رساندن رضایت مشتری. 25

10-2عوامل انگیزشی و عوامل بهداشت در جلب رضایت مشتری. 26

11-2رضایت و وفاداری مشتری. 27

1-11-2رضایت مشتری و رابطه آن با وفاداری مشتری. 29

2-11-2الگوهای وفاداری و ارتباط آن با رضایتمندی. 30

3-11-2پیامدهای رضایت مشتری. 31

4-11-2مزایای رضایت مشتری. 32

5-11-2مهمترین اثرات رضایت مشتری بر فرایند های سازمان. 33

12-2چهار قانون ضروری سازمان های مشتری مدار. 33

1-12-2نیاز به حفظ مشتری. 34

2-12-2لزوم حفظ مشتریان. 34

3-12-2تداوم حفظ مشتریان. 35

4-12-2نگهداری مشتریان و ارزش دوره عمر. 36

5-12-2نرخ نگهداری و میانگین دوره عمر مشتری. 36

6-12-2ارزش طول زندگی. 37

13-2قانون پارتو یا قانون 20-80. 37

14-2مفهوم جدید خدمت به مشتریان. 38

15-2تعریف کیفیت.. 38

1-15-2مفهوم جدید کیفیت.. 39

2-15-2نگرش های متفاوت به کیفیت : 40

3-15-2نقش عامل انسانی در تقویت کیفیت.. 40

4-15-2برای رسیدن به نظام کیفیتی. 41

5-15-2اجرای بازاریابی کیفیت کامل. 42

6-15-2کیفیت کامل بازاریابی و رابطه آن با رضایت و ارزش مورد نظر مشتری. 42

7-15-2مزایای کیفیت.. 43

16-2درک موضع محصول و عوامل موثر بر آن. 43

17-2ترکیب محصول و خدمات.. 44

1-17-2تعریف کیفیت خدمت.. 46

2-17-2ادبیات کیفیت خدمات.. 46

3-17-2ابعاد کیفیت خدمات.. 47

4-17-2میزان خدمات.. 47

5-17-2آمیخته بازاریابی خدمات.. 47

6-17-2خدمات جانبی به مشتریان. 49

7-17-2اندازه گیری رضایت مشتری در حوزه خدمات.. 50

18-2مدل کانو. 50

19-2هفت دستور طلایی برای خدمت بهتر به مشتری. 52

20-2تعیین قیمت.. 57

1-20-2دلایل سه گانه کلیدی بودن عامل قیمت : 58

2-20-2فنون پنج گانه قیمت گذاری : 58

3-20-2ادارکات مشتریان راجع به قیمت و ارزش.. 58

21-2مدل های ارزش از دید مشتری. 60

1-21-2مدل مؤلفه های ارزش.. 60

2-21-2مدل نسبت هزینه- فایده 61

3-21-2مدل وسیله- نتیجه 61

4-21-2مدل ابعاد کلیدی ارزش از دید مشتری. 61

5-21-2مدل نتیجه 62

6-21-2مدل ارزشی تریسی و ویرسما 63

7-21-2ارائه ارزش به مشتری و رضایت او. 64

8-21-2ارزش مورد نظر مشتری و رضایت وی. 64

22-2مدیریت شکایات مشتریان. 65

1-22-2فواید مدیریت شکایت از دیدگاه ماتسوشیتا 66

23-2اندازه گیری رضایت مشتری (c.s.m) 67

1-23-2استفاده از اطلاعات مربوط به رضایت مشتری. 69

2-23-2ضرورت اخذ بازخود از مشتری : 71

3-23-2تشريح شاخص رضايت مشتري ورضايت كاركنان مانوئل و پدرو 2000. 72

4-23-2تشريح مدل رضايت مشتريان داخلي كاركنانالد 73

5-23-2شاخص رضايت مشتري سوئدي. 74

6-23-2شاخص رضایت مشتری آمریکایی. 76

7-23-2 شاخص رضایت مشتری اروپایی. 77

24-2نتایج و دستیافته های تحقیقات مشابه 79

فصل سوم: روش‌ اجرای تحقیق

1-3 مقدمه 84

2-3 روش تحقيق. 84

3-3طبقه بندي بر اساس هدف.. 85

4-3 مدل نظری تحقیق. 86

5-3 جامعه آماري. 86

1-5-3نمونه آماري. 87

6-3 ابزار جمع‌آوري اطلاعات.. 88

7-3 ابزارگردآوري داده‌ها 89

1-8-3روايي يا اعتبار. 90

2-8-3پايايي. 90

9-3متغير‌هاي تحقيق. 91

10-3روش تجزيه و تحليل داده‌ها 93

11-3ضرورت استفاده از مدل‌يابي معادلات ساختاري. 93

فصل چهارم: تجزيه و تحليل داده‌ها

1-4 مقدمه‏ 96

2-4تحليل داده‌ها 96

3-4مراحل اساسي اجراي تحليل SEM.. 97

4-4شکل کلي مدل معادلات ساختاري. 97

5-4برآورد مدل تحقيق. 98

6-4ارزيابي تناسب مدل. 100

7-4 نتايج آزمون فرضيه هاي تحقيق. 102

فصل پنجم: نتيجه‌گيري و پيشنهادات

1-5 مقدمه 110

2-5یافته های پژوهش.. 110

1-2-5اولویت بندی عوامل مربوط به محیط و تاثیر آن بر رضایتمندی مشتریان. 111

2-2-5اولویت بندی عوامل پرسنلی و تاثیر آن بر رضایتمندی مشتریان. 111

3-2-5اولویت بندی عوامل مربوط به محصول   و تاثیر آن بر رضایتمندی مشتریان. 111

4-2-5اولویت بندی عوامل فرایند ارائه خدمت و تاثیر آن بر رضایتمندی مشتریان. 112

5-2-5اولویت بندی عوامل موثر بر رضایتمندی مشتریان. 112

3-5پیشنهادات مبتنی بر یافته ها و فرضیه های پژوهش.. 113

4-5محدودیتها و پیشنهادات برای تحقیقات آتی. 114

پیوست ها

منابع و ماخذ

منابع فارسي: 123

منابع لاتین: 125

چکیده لاتین. 127

فهرست جداول :

جدول 1-3 : متغيرها و شماره گويه‌‌هاي پرسشنامه 89

جدول 2-3 امتيازبندي مقياس تحقيق. 89

جدول 3-3 : ضرايب مربوط به آلفاي کرونباخ. 91

جدول 1-4 وزن‌هاي رگرسيوني- بارهاي عاملي مدل پژوهش.. 105

جدول 2-4 اولویت بندی عوامل موثر بر رضایتمندی. 107

چکیده :

در اغلب کشورها یکی از منابع درآمد ارزی، صنعت گردشگری می باشد . گردشگری یکی از موضوعاتی است که رشته های مختلفی را در بر می گیرد ،از جمله آن مجتمع های توریستی و تفریحی رفاهی می باشد . عدم توجه به این صنف به طور مستقیم یا غیر مستقیم می تواند موجب ضعف صنعت گردشگری گردد، و منابع درآمد ارزی را کاهش دهد. در مفهوم بازاریابی اعتقاد بر این است که نیل به اهداف سازمانی بستگی تام به تعریف و تعیین نیازها و خواسته های بازار های هدف و تأمین رضایت مشتری به نحوی مطلوب‌تر و مؤثرتر از رقبا دارد . در دنیای رقابتهای فزاینده امروز، شرکتهایی موفق خواهند بود که رضایت مشتریان خود را بیشتر تأمین کنند.

تحقيق حاضر از دو بخش كلي تشكيل شده است. بخش اول به شناسايي و انتخاب عوامل مؤثر رضایتمندی مشتریان مي‌پردازد و در بخش بعدي به اولويت بندي عوامل مؤثر مي‌پردازد در جمع آوري داده‌ها و ارزيابي آنها اعمال نظر از فعالان و كارشناسان شده است. و جهت اولويت بندي عوامل از روش مدل یابی معادلات ساختاری یا SEM استفاده گرديده است. فرضیه های تحقیق :

فرضیه یک :از بین عوامل موثر بر رضایتمندی مشتریان ، محصول بیشترین تاثیر را بر رضایتمندی مشتریان دارد .

فرضیه دو : عامل محیط با رضایت مشتریان ارتباط معنادار و مستقیمی دارد .

فرضیه سه :عامل پرسنل با رضایت مشتریان ارتباط معنادار و مستقیمی دارد .

فرضیه چهار :عامل محصول با رضایت مشتریان ارتباط معنادار و مستقیمی دارد .

فرضیه پنج : فرایند ارائه خدمت با رضایت مشتری ارتباط معنادار و مستقیمی دارد .

طبق بررسي‌هاي انجام شده تمامی فرضیه های تحقیق پذیرفته شده که عوامل مربوط به محصول و خدمات به عنوان عاملی که مشتریان بیشترین رضایت را از آن داشته اند و از بین عوامل مربوط به محصول کیفیت محصولات و خدمات ارائه شده به عنوان عامل که مشتریان بیشترین رضایت را از ان داشته اند شناخته شده اند . اولويت بندي عوامل موثر بر رضایتمندی مشتریان در مجتمع مورد پژوهش به ترتيب زير مي‌باشد .

1-عوامل مربوط به محصول        2-   عوامل مربوط به فرآیند ارائه خدمت

3-عوامل مربوط به پرسنل              4-عوامل مربوط به محیط
مقدمه:

یکی ازمهمترین تحولاتی که در زمینه فلسفه های بهبود کیفیت در آخرین دهه قرن بیستم به وقوع پیوست موضوع اندازه گیری میزان رضایتمندی مشتریان بوده است که امروز به عنوان یکی از الزامات اصلی سیستم های مدیریت کیفیت در کلیه موسسات و بنگاههای کسب و کار شناخته شده است ، بنابراین ایجاد و پیاده سازی سیستم اندازه گیری رضایت مشتری به عنوان شاخص در تعریف کیفیت محصولات و خدمات از نیازهای اساسی سازمان های امروز محسوب می شود در حالی که چندی پیش تمرکز برای جذب مشتریان جدید عمده ترین سیاست سازمانها بود. امروز سیاست های راهبردی و تجاری بر حفظ و بهبود وفاداری و افزایش رضایت نسبت به سازمان متمرکز شده است ، مهمترین علل چنین تغییری افزایش آگاهی و اطلاع عمومی نسبت به پیامدهای مطلوب رضایتمندی و وفاداری مشتریان می باشد .

کلید بقای سازمانها ، حفظ مشتریان راضی است چراکه هزینه بدست آوردن مشتری جدید نسبت به نگهداری مشتری موجود پنج برابر زمان ، پول و منابع بیشتر نیاز دارد (فروزنده ،1383، 28).[1]

در مفهوم بازاریابی اعتقاد بر این است که نیل به اهداف سازمانی بستگی تام به تعریف و تعیین نیازها و خواسته های بازار های هدف و تأمین رضایت مشتری به نحوی مطلوب‌تر و مؤثرتر از رقبا دارد .در دنیای رقابتهای فزاینده امروز، شرکتهایی موفق خواهند بود که رضایت مشتریان خود را بیشتر تأمین کنند. شرکتهایی که صرفا به دنبال فروش کوتاه مدت نبوده و کسب رضایت بلندمدت مشتری را از طریق ارائه کالاها و خدمات همراه با ارزش برتر و متمایز، وجهه همت خود قرار دهند.

در این بازار فوق العاده پویا مشتری از سازمان انتظار دارد که بیشترین ارزشها را با مناسب‌ترین قیمت عرضه کند و سازمانها نیز مدام به دنبال روشهای جدید و ایجاد نوآوری در خلق و ارائه ارزش هستند و حتی از ارزش مشتری تحت عنوان « منبع آتی مزیت رقابتی » خویش نام می برند (کاندامپولی ،2004،348)[2].

مشتریان سطوح گوناگونی از رضایت و نارضیایتی را بعد از هر تجربه ، بنابر میزان برآورده شدن انتظارات خود یا دریافت خدمات و کالاهای مافوق انتظار خود ، تجربه می نمایند . از آنجا که رضایت یک حالت احساسی است ، واکنشهای پس از خرید آنها می تواند شامل خشم ، نارضایتی ، هیجان ، بی طرفی ، مسرت یا رغبت باشد .

تا کنون تعاریف مختلفی از رضایت مشتری ارائه گردیده است . برخی محققان رضایت را از لحاظ روانشناختی ، احساسی می دانند که در نتیجه مقایسه بین مشخصات محصول دریافت شده با نیازها یا خواست های مشتریان و انتظارات اجتماعی در رابطه بامحصول حاصل می شود . (کاوسی و سقایی ، 1384،82).[1]

مشتریان راضی فایده های زیادی برای شرکت دارند آنها نسبت به قیمت ها حساسیت کمتری نشان می دهند ، برای یک دوره بلند مدت مشتری شرکت خواهند بود و درباره شرکت و محصولات و خدمات آن دیدگاه موافق و مساعد به دیگران می دهند (فروزنده ،1376،867)[2].

بر اساس تحقیقات انجام شده توسط موسسه ژوران[3] در سال 1994 میلادی ، حدود 90درصد از مدیران ارشد بیش از 200شرکت بزرگ امریکایی بر این امر اتفاق نظر دارند که «ارتقای سطح رضایتمندی مشتری باعث ارتقای میزان سود آوری و افزایش سهم ما در بازار رقابت خواهد شد »تقریبا 90درصد از این شرکت ها با تخصیص سرمایه های کلان و انجام اقدامات سازماندهی شده ، جهت پیگیری و بهبود میزان رضایت مشتریان ، شواهدی عینی بر این مدعا ارائه نموده اند (کاووسی و سقایی، 1384،9).[4]

امروزه نگهداری و رشد دادن مشتریان نخستین هدف است شرکتها برای بدست آوردن هر مشتری هزینه سنگینی را پذیرفته اند و رقیبان نیز پیوسته در پی ربودن آنان هستند .از دست دادن یک مشتری برابر با از دست دادن فروش نوبت آینده نیست بلکه هر مشتری که از دست برود زیانی برای خرید تمام عمر وی ، ایجاد شده علاوه بر آن هزینه یافتن مشتری جانشین هم در کار است (فروزنده ،1376،48).[5]

بر اساس نتایج بررسی هایی که توسط منترز[6] و همکارانش در مورد 124 شرکت بزرگ امریکایی صورت گرفته مشخص شد که 75% از این شرکتها واژه رضایت مشتری را به صراحت در بیانیه ماموریت سازمان خویش ، عنوان نموده اند . با وجود اینکه رضایت مشتری و کیفیت محصول یا خدمات سازمان ، مفاهیمی بسیار مرتبط می باشند تقریبا 65% از این بیانیه ها ،عبارت رضایت مشتری را پیش از واژه کیفیت کالا یا خدمات بکار برده بودند . بیش از نیمی از بیانیه های ماموریت (56%)خدمت دهی به مشتریان را مورد توجه قرار داده و تقریبا 46% از بیانیه ها نیز بر اصل مشتری گرایی تاکید نموده اند (کاووسی و سقایی، 1384،9)[7].

هر قدر توجه به رضایت و شناسایی روشهای جلب و نگهداری آنان افزایش یابد در واقع توانسته ایم در جهت شکوفایی و پویایی شرکت قدم های موثر و مفیدی بر داریم .

رضایت مشتری منجر به تکرار خرید و یا افزایش تعداد دفعات مراجعات آنان می گردد ، و این وفاداری مشتری سهم بازار و سود آوری سازمان را افزایش می دهد . افزایش وفاداری مشتریان منجر به فروش بیشتر و عملکرد مالی بهتر می گردد .

2-1تاریخچه مطالعاتي

مجتمع توریستی رفاهی مهتاب به عنوان اولین مجموعه بین راهی ایران واقع در کیلومتر 20 اتوبان قم- تهران در سال 1383 با اهداف عام المنفعه جهت رفاه حال مسافران و زائرین حضرت معصومه (علیها سلام )توسط آقای پرویزیان به صورت مالکیت خصوصی احداث گردید .در ابتدای تاسیس این مجموعه شامل سرویس های بهداشتی ،مسجد و سوپرمارکت بوده که پس از گذشت چندی دوری مسافت مجموعه حاضر از شهر و بالا بودن هزینه نگهداری ،تهیه آب و حقوق پرسنل مالک مجموعه را بر آن داشت که جهت تامین هزینه ها و کسب درآمد تصمیماتی اتخاذ نماید. که این امر گسترش مجتمع مهتاب و اجاره دادن تمامی بخش های آن را در پی داشت . اکنون پس از گذشت 6سال مجمتمع مهتاب با مدیریتی واحد و اجاره نشین ها که اکثر آنها از ابتدای طرح توسعه مجتمع مهتاب در مجتمع حضور داشته اند مشغول به فعالیت می باشد .

و با توجه به اینکه از لحاظ تجاری و تفریحی درآمد قابل توجهی عاید مالک و همچنین مستاجران این مجموعه شده است لذا مسؤلان ، طرح توسعه دیگری را جهت گسترش مجموعه به تصویب رسانده اند که در آینده نزدیک به اجرا در خواهد آمد .

3-1 بیان مساله

در اغلب کشورها یکی از منابع درآمد ارزی، صنعت گردشگری می باشد .گردشگری یکی از موضوعاتی است که رشته های مختلفی را در بر می گیرد ،از جمله آن مجتمع های توریستی و تفریحی رفاهی می باشد . عدم توجه به این صنف به طور مستقیم یا غیر مستقیم می تواند موجب ضعف صنعت گردشگری گردد، و منابع درآمد ارزی را کاهش دهد. همانند تمامی صنایع، صنعت گردشگری نیز نیاز به مطالعات پیرامون تهدید ها و فرصت های پیش روی این صنعت و همچنین شناسایی مزیت های استراتژیک و منحصر به فرد در جغرافیای مورد مطالعه خود دارد.با توجه به اکتشافات و تحقیقات روز افزون علمی در تمامی صنایع ، صنعت گردشگری نیز از این قاعده مستثنا نبوده و نیاز به مطالعات جدی در این باره ملموس است . با مورد مطالعه قرار دادن مشتریان مجتمع های توریستی و با توجه به یافته های علمی در این زمینه صاحبان این صنعت می توانند درک درستی از عوامل تاثیر گذار در کسب و کار خود بدست آورند که می تواند راهگشای مناسبی برای تخصیص منابع محدودشان باشد . عملکرد ضعیف بی شماری از فعالان حاضر در صنعت مجتمع داری و رستوران داری همچنین تعداد کثیری از مشتریان که یک بار برای همیشه به یک مجتمع یا رستوران مراجعه کرده و دیگران را نیز از رفتن به آنجا منع می کنند لزوم بررسی عواملی که باعث رضایتمندی مشتریان می شود را دو چندان می نماید.عوامل متعددی موجب نارضایتی مشتریان این صنعت می شود که توجه به آن ها و برطرف نمودن نقص آن موجب می شود که مشتریان دیگر ناراضی نباشند .در عین حال شناسایی عوامل تاثیر گذار بر رضایتمندی مشتریان از اهمیت بسزایی برخوردار است . و تقویت این عوامل موجب رضایتمندی مشتریان خواهد شد .در حالی که برخی از مجتمع ها شهرت بین المللی یا منطقه ای دارند تعداد آن هایی که عملکرد ناموفقی دارند فراوان است ،لذا توجه به عوامل موثر بر رضایتمندی مشتریان نقطه عطفی برای داشتن مشتریان راضی است .بنابراین شناسایی این عوامل مهم از دیدگاه مشتریان کمک خواهد کرد تا بتوان با توجه به آنها به رضایتمندی مشتریان دست یافت .

توجه به عواملی که از دیدگاه مشتری حائز اهمیت کمتری می باشند و بها دادن به این عوامل موجب صرف منابع در زمینه هایی است که تاثیر کمتری بر رفتار مشتری دارند لذا درک درست از عواملی که بیشترین تاثیر را بر رضایت مشتری دارد به سازمان جهت حرکت در این راستا کمک خواهد کرد . این تحقیق با رویکردی توصیفی- پیمایشی با استفاده از پرسشنامه بر روی مشتریان مجتمع توریستی رفاهی مهتاب انجام می گیرد .تا نتایج بدست آمده از این تحقیق که عوامل موثر بر رضایت مشتریان مجتمع های توریستی و رستوران ها را بررسی می نماید توسط فعالان در این صنعت مورد استفاده قرار گیرد .

4-1چهار چوب نظری تحقیق

چار چوب نظری این تحقیق بر مبنای تحقیق انجام شده توسط ادوین .ان .تورس[8] و شریل کلاین[9] ،در امریکا ایالت ایندیانا ، دانشگاه پرودو ،دانشکده هتل داری و توریسم با هدف جستجو برای توسعه مدلی مدیریتی که جهت کمک به مدیریت موثر روابط مشتری.بر اساس مدلی ارائه می گردد که در آن به بررسی رابطه بین رضایتمندی مشتریان صنعت هتل داری با عوامل مربوط به مشتریان ،کارکنان و تاثیرات سازمانی و محیطی می باشد .

دراین تحقیق با تعاریف ذیل ابعاد کیفیت محصول و شرایط محیطی در نظر گرفته شده و تاثیر آن بر رضایتمندی مشتریان مورد بررسی قرار می گیرد. که بنیان آن بر پایه مفاهیم ذیل می باشد. .

رضایتمندی ،ادراک شخصی از عملکرد محصول یا خدمت در ارتباط با انتظارات او تعریف می شود.

کیفیت ادارک شده از نظر سرویس گیرنده و سرویس دهنده می تواند متفاوت باشد .

راضی کردن مشتری با برآورده کردن انتظارات مشتری   صورت می گیرد در حالی که مشعوف کردن مشتری پا از انتظارات مشتری فراتر می گذارد.

در صورتی که مشتریان کیفیت خدمات را بالاتر از سطح انتظارات خود درک کنند راضی بوده و تصویر ذهنی مناسبی از شرکت در ذهن خواهند داشت.

5-1فرضیه های تحقیق

فرضیه یک :از بین عوامل موثر بر رضایتمندی مشتریان محصول بیشترین تاثیر را بر رضایتمندی مشتریان دارد .

فرضیه دو :عامل محیط با رضایت مشتریان ارتباط معنادار و مستقیمی دارد .

فرضیه سه : عامل پرسنل با رضایت مشتریان ارتباط معنادار و مستقیمی دارد .

فرضیه چهار : عامل محصول با رضایت مشتریان ارتباط معنادار و مستقیمی دارد .

فرضیه پنج : فرآیند ارائه خدمت با رضایت مشتریان ارتباط معنادار و مستقیمی دارد .

6-1 اهمیت و ضرورت تحقیق

رضایت مشتری یک فاکتور کلیدی است که مشخص می کند سازمان تا چه حد می تواند در روابط مشتریان موفق باشد .

گرچه هر بازاریاب موفق مایل است خدمتی را تامین نماید که مشتریان را راضی کند ، اما این تنها هدف او نیست . شرکت ها نمی توانند اهداف اصلی دیگر تجارت ، مانند رسیدن به سود رقابتی یا ایجاد منافع را در نظر نگیرند . رضایت مشتری مزایای بسیاری برای شرکت فراهم می سازد و سطوح بالاتر رضایت مشتری به وفاداری بیشتر مشتری منجر می شود . در نهایت حفظ مشتریان خوب سودمند تر است تا اینکه دائما برای جایگزینی یک مشتری که شرکت را ترک کرده است ، مشتری جدید جلب شود . مشتریان بسیار راضی تبلیغات کلامی مثبتی را منتشر می کند و در نتیجه برای شرکت یک آگهی سخنگوی متحرک می شوند و در این صورت هزینه جلب مشتریان جدید را کاهش می دهند این مساله به ویژه برای تامین کنندگان خدمات تخصصی مانند دندان پزشکان ، وکلا ، مهندسان مهم است چرا که شهرت و تبلیغات کلامی ، منابع اطلاعاتی اصلی برای مشتریان جدید به حساب می آیند (لاولوک، 1998،148) [10].

رضایت مشتری موجب افزایش طول دوره بقای مشتریان می شود . علاوه بر آن ، تمرکز بر اصل رضایت مشتری ، گسترش پیام منفی توسط مشتریان ناراضی سازمان را به کمترین حد خود خواهد رساند .

یافته ها نشان می دهد که بیش از 90% از مشتریان ناراضی یک شرکت ، کوشش نمی کنند تا به منظور ارائه شکایت و یا انتقاد با سازمان مور نظر ارتباط برقرار کنند . این مشتریان برای تامین نیازهای خویش به رقبا مراجعه میکنند و عدم رضایت خویش را با علاقمندی تمام برای سایر مشتریان بالقوه بازگو می کنند.

و...