چکیده

ریزشهای جوی یکی از مهمترین عوامل هواشناسی بوده زیرا کلیه منابع آبی در سطح منطقه از طریق این ریزشها تامین می گردد. مطالعات بارش از لحاظ جنبه های طبیعی و انسانی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا آثار بارش در بخشهای مختلف اقتصادی و... متفاوت بوده و می تواند صدمات جبران ناپذیری را در بخشهای مختلف بوجود آورد. نگارنده  در این تحقیق با استفاده از روش معادله خط رگرسیون واستفاده از 19 ایستگاه به  بررسی تغییرات بارش در دره سفیدرود پرداخته تا حساسیتهای اقلیمی بارش در محدوده مورد مطالعه را که نسبت به سال و ماه و فصل اتفاق افتاده مورد بررسی قرار دهد. نتایج تحقیق نشان می‎دهد که دره سفیدرود براساس روش شاخص بارندگی 30 سال از دوره آماری مورد مطالعه دارای وضعیت مختلفی در شمال و جنوب می باشد. که بر اساس این، دو تیپ اقلیمی با مقادیر مختلف بارش در آن مشاهده می شود. مقدار بارشهای سالانه در این دو تیپ اقلیمی روند متفاوتی داشته است. در شمال منطقه بارندگی نسبتا زیاد و در جنوب بارندگی کم می باشد. روند زمانی بارش نیز در این دو تیپ اقلیمی متفاوت است که بیشترین بارش در شمال در مهرماه و در جنوب در ماههای زمستان است. از نظر فصول نیز در شمال دره سفیدرود فصل پاییز دارای بیشترین بارندگی و در جنوب دره سفیدرود فصل زمستان دارای بیشترین بارندگی است.

واژگان کلیدی: بارش، سالانه، دره سفیدرود، ماهانه، فصلی

فهرست مطالب

عنوان                                                              صفحه

چکیده 1

مقدمه 2

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- بیان مسئله 5

1-2- سوالات تحقیق 6

1-3- اهداف تحقیق 7

1-4- فرضیه های تحقیق 7

1-5-مراحل تحقیق 7

1-5-1- نوع روش تحقیق 7

1-5-2- روش گردآوری اطلاعات 7

1-5-3-  ابزار گردآوری اطلاعات 7

1-5-4- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 7

1-6- جامعه آماری 8

1-7- مقطع زمانی 8

1-8- قلمرو تحقیق 8

1-9- محدودیت تحقیق 8

1-10- پیشینه تحقیق 8

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق

2-1- فرآیند بارش 16

2-2- تحریک مصنوعی برای ایجاد بارش 17

فصل سوم: ویژگیهای جغرافیایی

3-1- موقعیت 19

3-2- توپوگرافی 21

3-3- اقلیم منطقه 27

3-4-منابع آب 65

3-5- حوزه های آبخیز سفیدرود گیلان 70

3-5-1-آبدهی رودهای فرعی سفیدرود گیلان 73

3-6- شیب 78

3-7- خاک 78

3-8- زمین شناسی 82

3-9- پوشش گیاهی و کاربری اراضی 91

فصل چهارم: داده ها و روشها

4-1- داده ها 124

4-1-1-شبکه ایستگاههای هواشناسی دره سفیدرود 94

4-1-2-بررسی کیفیت دادهها 98

4-1-3-بازسازی وتکمیل آمار 98

4-1-4-بررسی بارندگی دره سفیدرود 98

4-1-5-انتخاب زمان پایه مشترک 98

4-2- روش کار 99

فصل پنجم: یافته های تحقیق

5-1- یافته های تحقیق 101

5-1-1-تحلیل بارندگی سالانه و ماهانه دره سفیدرود 101

5-1-1-1-تحلیل بارندگی سالانه......................... 132

5-1-1-2-تحلیل بارندگی ماهیانه 104

5-1-2- تعداد روزهای بارانی 122

5-1-3- حداکثر بارندگی 24 ساعته 127

5-1-5-حداکثر بارش محتمل (PMP) 135

5-1-6-تغییرات بارندگی 136

فصل ششم: نتیجه گیری

 6-1- نتیجه گیری 183

6-2 پاسخ فرضیه ها 156

فهرست جداول

عنوان                                                              صفحه

جدول 3-2 متوسط درجه حرارت ماهانه ایستگاه هواشناسی برحسب سانتیگراد 28

جدول 3-3 معادلات گرادیانهای حرارتی (از ارتفاع 200 متر به بالا) 35

جدول 3-4 روابط میانگین دما با ارتفاع در فصول مختلف سال 36

جدول 3-5 میانگین تعداد روزهای یخبندان در ایستگاههای هوا شناسی منطقه مورد مطالعه 37

جدول 3-6 میانگین رطوبت نسبی ماهانه ایستگاههای  مورد مطالعه برحسب درصد 44

جدول 3-7 متوسط ماهانه و سالانه ساعات آفتابی در ایستگاههای استان گیلان 53

جدول 3-8 متوسط ماهانه و سالانه پوشش ابر آسمان در ایستگاههای استان گیلان   واحد (اکتا) 53

جدول 3-9 وضعیت وزش بادهای غالب، شدیدترین بادها و میانگین سرعت بادها در دو ایستگاه رشت و منجیل 55

جدول 3-10 میانگین تبخیر از طشت در ایستگاههای مورد مطالعه برحسب میلی متر 57

جدول 3-11 مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل ماهانه و سالانه به روش بلانی کریدل برحسب میلی متر 59

جدول 3-12طبقه بندی اقلیمی ایستگاههای معرف دره سفیدرود با توجه به سه روش آمبرژه-دمارتن-   سیلیا نیف 61

جدول 3-13 آبدهی سالانه سفیدرود در یک سال 69

جدول 3-14 توزیع/ (درصد) ماهانه و فصلی آب سفیدرود 70

جدول 3-15 تغییرات شیمیایی آب حوزه های پایاب سفیدرود 74

جدول 4-1 مشخصات ایستگاههای هواشناسی از نظر ارتفاعی و موقعیت جغرافیایی 96

جدول 5-1 ویژگیهای آماری بارندگیهای سالانه ایستگاههای هواشناسی استان گیلان 103

جدول 5-2 توزیع ماهانه پارامتر های بارندگی ایستگاههای هواشناسی دره سفیدرود 106

جدول 5-3 توزیع فصلی بارندگی در ایستگاههای استان گیلان (به درصد) 114

جدول 5-4 توزیع ماهانه پارامتر های بارندگی ایستگاههای ساحلی 120

جدول 5-5 توزیع ماهانه پارامتر های بارندگی ایستگاههای کوهستانی 120

جدول 5-6 متوسط تعداد روزهای بارانی در ایستگاههای استان گیلان 123

جدول 5-7 حداکثر بارندگی 24 ساعته ثبت شده در ایستگاههای استان گیلان 128

جدول 5-8- مقادیرحداکثر بارندگی 24 ساعته ایستگاههای مورد مطالعه در دوره های برگشت مختلف (واحدا میلی متر) 134

جدول 5-9 حداکثر بارش محتمل (PMP) در چند ایستگاه منطقه 135

فهرست نمودارها

عنوان                                                              صفحه

نمودار 3-1 متوسط درجه حرارت ماهانه ایستگاه رشت بر حسب درجه سانتیگراد 29

نمودار 3-2 متوسط درجه حرارت ماهانه ایستگاه منجیل بر حسب درجه سانتیگراد 29

نمودار 3-3 متوسط درجه حرارت ماهانه ایستگاه قلعه رودخان بر حسب درجه سانتیگراد 30

نمودار 3-4 متوسط درجه حرارت ماهانه ایستگاه فخرآباد بر حسب درجه سانتیگراد 30

نمودار 3-5 متوسط درجه حرارت ماهانه ایستگاه آستانه بر حسب درجه سانتیگراد 31

نمودار 3-6 متوسط درجه حرارت ماهانه ایستگاه تاریک بر حسب درجه سانتیگراد 31

نمودار 3-7 متوسط درجه حرارت ماهانه ایستگاه سد سفید رود بر حسب درجه سانتیگراد 32

نمودار 3-8 متوسط درجه حرارت ماهانه ایستگاه گیلوان بر حسب درجه سانتیگراد 32

نمودار 3-9 متوسط درجه حرارت ماهانه ایستگاه پارودبار بر حسب درجه سانتیگراد 33

نمودار 3-10 تعداد روزهای یخبندان در ایستگاه رشت 38

نمودار 3-11 تعداد روزهای یخبندان در ایستگاه منجیل 38

نمودار 3-12 تعداد روزهای یخبندان در ایستگاه قلعه رودخان 39

نمودار 3-13 تعداد روزهای یخبندان در ایستگاه رشت 39

نمودار 3-14 تعداد روزهای یخبندان در ایستگاه آستانه 40

نمودار 3-15 تعداد روزهای یخبندان در ایستگاه تاریک 40

نمودار 3-16 تعداد روزهای یخبندان در ایستگاه سفیدرود 41

نمودار 3-17 تعداد روزهای یخبندان در ایستگاه گیلوان 41

نمودار 3-18 تعداد روزهای یخبندان در ایستگاه پارودبار 42

نمودار 3-19 میانگین رطوبت نسبی ماهانه ایستگاه رشت بر حسب درصد 45

نمودار 3-20 میانگین رطوبت نسبی ماهانه ایستگاه منجیل بر حسب درصد 45

نمودار 3-21 میانگین رطوبت نسبی ماهانه ایستگاه رشت بر حسب درصد 46

نمودار 3-22 میانگین رطوبت نسبی ماهانه ایستگاه آستانه اشرفیه بر حسب درصد 46

نمودار 3-23 میانگین رطوبت نسبی ماهانه ایستگاه سد سفید رود بر حسب درصد 47

نمودار 3-24 میانگین رطوبت نسبی ماهانه ایستگاه گیلوان بر حسب درصد 47

نمودار 3-25 میانگین رطوبت نسبی ماهانه ایستگاه پارودبار بر حسب درصد 48

نمودار 3-26 میانگین رطوبت نسبی ماهانه ایستگاه فومن بر حسب درصد 48

نمودار 3-27 میانگین رطوبت نسبی ماهانه ایستگاه لاهیجان بر حسب درصد 49

نمودار 3-28 میانگین رطوبت نسبی ماهانه ایستگاه لاکان بر حسب درصد 49

نمودار 3-29 میانگین رطوبت نسبی ماهانه ایستگاه رودبار بر حسب درصد 50

نمودار 3-30 میانگین رطوبت نسبی ماهانه ایستگاه تاریک رود بر حسب درصد 50

نمودار 3-31 میانگین رطوبت نسبی ماهانه ایستگاه فخرآباد لشت نشاء بر حسب درصد 51

نمودار 3-32 میانگین رطوبت نسبی ماهانه ایستگاه قلعه رودخان بر حسب درصد 51

نمودار 5-1 میانگین بارندگی های سالانه ایستگاههای دره سفیدرود 103

نمودار 5-2 میانگین بارندگی ماهانه ایستگاه رشت 107

نمودار 5-3 میانگین بارندگی ماهانه ایستگاه منجیل 107

نمودار 5-4 میانگین بارندگی ماهانه ایستگاه لوشان 108

نمودار 5-5 میانگین بارندگی ماهانه ایستگاه گیلوان 108

نمودار 5-6 میانگین بارندگی ماهانه ایستگاه قلعه رودخان 109

نمودار 5-7 میانگین بارندگی ماهانه ایستگاه سد سفید رود 109

نمودار 5-8 میانگین بارندگی ماهانه ایستگاه آستانه اشرفیه 110

نمودار 5-9 میانگین بارندگی ماهانه ایستگاه لاهیجان 110

نمودار 5-10 میانگین بارندگی ماهانه ایستگاه گلنادان 111

نمودار 5-11 میانگین بارندگی ماهانه ایستگاه رودبار 111

نمودار 5-12 میانگین بارندگی ماهانه ایستگاه پارودبار 112

نمودار 5-13 میانگین بارندگی ماهانه ایستگاه فخرآبادلشت نشاء 112

نمودار 5-14 توزیع فصلی بارندگی در ایستگاه رشت (به درصد) 115

نمودار 5-15 توزیع فصلی بارندگی در ایستگاه منجیل (به درصد) 115

نمودار 5-16 توزیع فصلی بارندگی در ایستگاه لوشان (به درصد) 116

نمودار 5-17 توزیع فصلی بارندگی در ایستگاه گیلوان (به درصد) 116

نمودار 5-18 توزیع فصلی بارندگی در ایستگاه قلعه رودخان (به درصد) 117

نمودار 5-19 توزیع فصلی بارندگی در ایستگاه سد سفید رود (به درصد) 117

نمودار 5-20 توزیع فصلی بارندگی در ایستگاه آستانه اشرفیه (به درصد) 118

نمودار 5-21 توزیع فصلی بارندگی در ایستگاه فخر آباد لشت نشاء (به درصد) 118

نمودار 5-22 توزیع فصلی بارندگی در ایستگاه گلنادان (به درصد) 119

نمودار 5-23 توزیع فصلی بارندگی در ایستگاه پارودبار (به درصد) 119

نمودار 5-24 بارندگی سالانه ایستگاههای دره سفیدرود 121

نمودار 5-25 رژیم بارندگی ایستگاههای ساحلی دره سفیدرود 121

نمودار 5-26 رژیم بارندگی ایستگاههای کوهستانی دره سفیدرود 121

نمودار 5-27 متوسط تعداد روزهای بارانی در ایستگاه قلعه رودخان 124

نمودار 5-28 متوسط تعداد روزهای بارانی در ایستگاه رشت 124

نمودار 5-29 متوسط تعداد روزهای بارانی در ایستگاه آستانه 125

نمودار 5-30 متوسط تعداد روزهای بارانی در ایستگاه تاریک 125

نمودار 5-31 متوسط تعداد روزهای بارانی در ایستگاه سد سفید رود 126

نمودار 5-32 متوسط تعداد روزهای بارانی در ایستگاه گیلوان 126

نمودار 5-33 متوسط تعداد روزهای بارانی در ایستگاه پارودبار 127

نمودار 5-34 حداکثر بارندگی 24 ساعته در ایستگاه رشت 130

نمودار 5-35 حداکثر بارندگی 24 ساعته در ایستگاه قلعه رودخان 130

نمودار 5-36 حداکثر بارندگی 24 ساعته در ایستگاه آستانه 131

نمودار 5-37 حداکثر بارندگی 24 ساعته در ایستگاه گیلوان 131

نمودار 5-38 حداکثر بارندگی 24 ساعته در ایستگاه گلناران 132

نمودار 5-39 حداکثر بارندگی 24 ساعته در ایستگاه تاریک رود 132

نمودار 5-40 حداکثر بارندگی 24 ساعته در ایستگاه فخرآباد 133

نمودار 5-41 حداکثر بارندگی 24 ساعته در ایستگاه سفید رود 133

نمودار 5-42 حداکثر بارش24 ساعته محتمل چند ایستگاه منطقه برحسب میلیمتر 136

نمودار 5-43 خط رگرسیون و میزان تغییرات بارندگی سالانه ایستگاههای مورد استفاده در گزارش 138

نمودار 5-44 خط رگرسیون و میزان تغییرات بارندگی سالانه ایستگاههای مورد استفاده در گزارش........................... 170

نمودار 5-45 خط رگرسیون و میزان تغییرات بارندگی سالانه ایستگاههای مورد استفاده در گزارش........................... 171

نمودار 5-46 خط رگرسیون و میزان تغییرات بارندگی ماهانه ایستگاه رشت 142

نمودار 5-47 خط رگرسیون و میزان تغییرات بارندگی فصلی ایستگاه رشت 146

نمودار 5-48 خط رگرسیون و میزان تغییرات بارندگی فصلی ایستگاه قلعه رودخان 147

نمودار 5-49 خط رگرسیون و میزان تغییرات بارندگی فصلی ایستگاه آستانه 148

نمودار 5-50 خط رگرسیون و میزان تغییرات بارندگی فصلی ایستگاه لاهیجان 149

نمودار 5-51 خط رگرسیون و میزان تغییرات بارندگی فصلی ایستگاه پارودبار 150

نمودار 5-52 خط رگرسیون و میزان تغییرات بارندگی فصلی ایستگاه سد سفیدرود 151

فهرست نقشه ها

عنوان                                                              صفحه

نقشه 3-1 موقعیت منطقه مورد مطالعه 19

نقشه 3-2 شهرستان رودبار به تفکیک دهستان و بخش ها 20

نقشه 3-3 نقشه توپوگرافی 23

نقشه 3-4 دلتای سفیدرود 26

نقشه 3-5 شبکه آبها 77

نقشه 3-6 خاک 81

نقشه 3-7 زمین شناسی 90

نقشه 4-1 نقشه پراکنش ایستگاههای منطقه 97