مقدمه:

ابتلا به سنگ های کلیوی از زمان های بسیار قدیم شناخته شده بود به نحوی که در بررسی مومیایی های مصری مربوط به 7000 سال قبل سنگ مثانه دیده شده است . سنگ های ادراری سومین بیماری شایع دستگاه ادراری است و شواهد نشان می دهد که میزان بروز این بیماری در چند دهه ی گذشته به طور مستمر افزایش یافته است.بنابر اهمیت این موضوع مطالعه ای با هدف بررسی تجزیه ی بیوشیمیایی سنگ های ادراری در بیماران استان قم طی سالهای 86 تا 89 صورت گرفت.

مواد و روش ها :

بیمارانی که تحت عمل جراحی سنگ کلیه یا مثانه یا حالب قرار گرفته اند معمولا سنگ آنها برای تعیین بیوشیمیایی به آزمایشگاه ارجاع می شود . در این تحقیق با مراجعه به آزمایشگاه های سطح استان قم (خصوصا آزمایشگاه هایی که load کاری بالایی داشته اند) لیست نتایج  تجزیه سنگ در3 سال اخیر دریافت  و در مطالعه گذشته نگر تعداد 255 نفر از این بیماران مورد بررسی قرار گرفتند.متغیرهای این طرح شامل سن جنس و انواع ترکیبات غالب و مغلوب در ساختار سنگها بوده است.لازم به ذکر است که به دلیل تمرکز این پژوهش بر بزرگسالان و بالغین از همان ابتدای کار افراد زیر 14 سال در مطالعه وارد نشدند.در نهایت اطلاعات حاصل توسط نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

نتایج :

  بر اساس نتایج این مطالعه از بین 255 نمونه مورد بررسی شیوع سنگهای ادراری در مردان حدوداً 5 برابر زنان بوده است.

بیشترین میزان زنان مبتلا به سنگ های کلیوی در گروه سنی بالاتر از 51 سال قرار دارند. این در حالیست که بیشترین مردان درگیر در گروه سنی 41-50 سال قرار داشتند. 

در بین ترکیبات شیمیایی غالب و مغلوب در ساختار سنگهای مورد بررسی بیشترین فراوانی به ترتیب از آن کلسیم اگزالات با 3/73% و آپاتیت با 4/42 % بوده است. 

همچنین ترکیبات کلسیم اگزالات و اوریک اسید در حالت غالب و مغلوب با متغیر سن ارتباط نشان دادند لکن ترکیب آپاتیت تنها در حالت مغلوب با این متغیر مرتبط بوده است.

از میان ترکیبات مورد بررسی تنها ترکیب سیستین آن هم در حالت غالب با جنسیت ارتباط دارد به طوریکه فراوانی آن در زنان بیشتر است.

بيشترين شيوع سنگ کليه مربوط به سنگ   های کلسيم اگزالات بوده که بايد اين نوع سنگ را در بيماران مبتلا به سنگ در استان قم در نظر داشت به خصوص در مورد درمان و توصيه های پيشگيرانه از عود سنگ. اطلاعات بدست آمده از آناليز شيميايي سنگها مي تواند در طرح ريزی درمان و اصلاح رژيم غذايي جهت جلوگيری از بروز مجدد سنگ كاربرد داشته باشد فصل اول: معرفی پژوهش

مقدمه................................................................................................................................................................... 2

اهداف پژوهش..................................................................................................................................................... 3 

سؤالات پژوهش ................................................................................................................................................. 3

فرضیات پژوهش................................................................................................................................................. 3

محدودیت های پژوهش...................................................................................................................................... 4

واژه ها و اصطلاحات...........................................................................................................................................4

فصل دوم:دانستنیهای موجود در پژوهش

بخش اول: چهارچوب پنداشتی.....................................................................................................................................6

بخش دوم: مروری بر مطالعات انجام شده

مطالعات داخلی.............................................................................................................................................23

مطالعات خارجی.......................................................................................................................................... 24

فصل سوم: مواد و روش کار........................................................................................................................................25

فصل چهارم: نتایج....................................................................................................................................................... 28

فصل پنجم: بحث........................................................................................................................................................ 80

فصل ششم: نتیجه گیری و پیشنهادات........................................................................................................................ 84

منابع............................................................................................................................................................................ 86

چکیده انگلیسی...........................................................................................................................................................89

فهرست جداول :

عنوان مطلب :                                                                                                      صفحه

جدول 4 - 1 : جنسیت بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای  1386 تا 1389.........................................29  

جدول 4 – 2 : سن بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389  ..............................................30

جدول 4 – 3 : تفکیک افراد بر اساس سن و جنسیت  در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 ...................................................................................................................................................................................32

جدول 4 – 4 : توزیع فراواني ترکيب شيميايي غالب در سنگ، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 .....................................................................................................................................................................34

جدول 4 – 5  : توزیع فراواني ترکيب شيميايي غالب در سنگ، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389.......................................................................................................................................................................35

جدول 4 - 6 : توزیع فراواني  ترکيب شيميايي غالب در سنگ، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389  به تفکيک جنسيت......................................................................................................................................36

جدول 4 - 7 : توزیع فراواني  ترکيب شيميايي مغلوب در سنگ، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک جنسيت.......................................................................................................................................37

جدول 4 – 8 : ميانگين سن بر اساس ترکيب شيميايي غالب در سنگ در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389.........................................................................................................................................................38

جدول 4 - 9 : توزیع فراواني  کلسیم اگزالات در حالت غالب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک گروه های سنی...........................................................................................................................39

جدول 4 - 10 : توزیع فراواني  اسید اوریک در حالت غالب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک گروه های سنی......................................................................................................................................41

جدول 4 - 11 : توزیع فراواني  سیستین در حالت غالب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک گروه های سنی.........................................................................................................................................43

جدول 4 - 12  : توزیع فراواني آمونیوم اورات در حالت غالب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک گروه های سنی..........................................................................................................................44

جدول 4 - 13 : توزیع فراواني کلسیم اگزالات در حالت مغلوب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک گروه های سنی..........................................................................................................................46

جدول 4 - 14 : توزیع فراواني اسید اوریک در حالت مغلوب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک گروه های سنی...........................................................................................................................47

جدول 4 - 15 : توزیع فراواني آمونیوم اورات در حالت مغلوب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک گروه های سنی...........................................................................................................................49

جدول 4 - 16 : توزیع فراواني آپاتیت در حالت مغلوب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک گروه های سنی.........................................................................................................................................50 

جدول 4 - 17 : توزیع فراواني استراویت در حالت مغلوب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک گروه های سنی....................................................................................................................................52

جدول 4 - 18 : توزیع فراواني کلسیم اگزالات در حالت غالب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک  جنسیت....................................................................................................................................53

جدول 4 - 19 : توزیع فراواني اسید اوریک در حالت غالب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک  جنسیت................................................................................................................................................54

جدول 4 - 20 : توزیع فراواني سیستین در حالت غالب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک  جنسیت..................................................................................................................................................55

جدول 4 - 21 : توزیع فراواني آمونیوم اورات در حالت غالب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک  جنسیت....................................................................................................................................56 جدول 4 - 22 : توزیع فراواني کلسیم اگزالات در حالت مغلوب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک  جنسیت....................................................................................................................................57

جدول 4 - 23 : توزیع فراواني اسید اوریک در حالت مغلوب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک  جنسیت...................................................................................................................................58

جدول 4 - 24 : توزیع فراواني آمونیوم اورات در حالت مغلوب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک  جنسیت....................................................................................................................................59

جدول 4 - 25 : توزیع فراواني آپاتیت در حالت مغلوب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک  جنسیت.................................................................................................................................................60

جدول 4 - 26 : توزیع فراوانی استراویت در حالت مغلوب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک  جنسیت..............................................................................................................................................61

نمودار 4 - 1 : جنسیت افراد در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 ...........................29

نمودار 4 – 2 : سن افراد در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 .................................31

نمودار 4 – 3 : تفکیک افراد بر اساس سن و جنسیت در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389....................................................................................................................................................................................33

نمودار 4 - 4 : توزیع فراواني  کلسیم اگزالات در حالت غالب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389  به تفکيک گروه های سنی..........................................................................................................................40

نمودار 4 - 5 : توزیع فراواني  اسید اوریک در حالت غالب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک گروه های سنی....................................................................................................................................42

نمودار 4 - 6 : توزیع فراواني سیستین در حالت غالب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک گروه های سنی........................................................................................................................................43

نمودار 4 - 7 : توزیع فراواني آمونیوم اورات در حالت غالب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک گروه های سنی.....................................................................................................................................45

نمودار 4 - 8 : توزیع فراواني کلسیم اگزالات در حالت مغلوب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک گروه های سنی..........................................................................................................................46

نمودار 4 - 9 : توزیع فراواني اسید اوریک در حالت مغلوب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک گروه های سنی.....................................................................................................................................48

نمودار 4 - 10 : توزیع فراواني آمونیوم اورات در حالت مغلوب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک گروه های سنی..........................................................................................................................49

نمودار 4 - 11 : توزیع فراواني آپاتیت در حالت مغلوب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک گروه های سنی..........................................................................................................................................51

نمودار 4 - 12 : توزیع فراواني استراویت در حالت مغلوب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک گروه های سنی.......................................................................................................................................52

نمودار 4 - 13 : توزیع فراواني کلسیم اگزالات در حالت غالب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک  جنسیت......................................................................................................................................53

نمودار 4 - 14 : توزیع فراواني اسید اوریک در حالت غالب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک  جنسیت................................................................................................................................................54

نمودار 4 - 15 : توزیع فراواني سیستین در حالت غالب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک  جنسیت....................................................................................................................................................55

نمودار 4 - 16 : توزیع فراواني آمونیوم اورات در حالت غالب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک  جنسیت......................................................................................................................................56

نمودار 4 - 17 : توزیع فراواني کلسیم اگزالات در حالت مغلوب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک  جنسیت.....................................................................................................................................57

نمودار 4 - 18 : توزیع فراواني اسید اوریک در حالت مغلوب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک  جنسیت.....................................................................................................................................58

نمودار 4 - 19 : توزیع فراواني آمونیوم اورات در حالت مغلوب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک  جنسیت.....................................................................................................................................59

نمودار 4 - 20 : توزیع فراواني آپاتیت در حالت مغلوب، بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک  جنسیت...................................................................................................................................................60

نمودار 4 - 21 : توزیع فراواني استراویت در حالت مغلوب، در بیماران مبتلا به سنگ ادراری در استان قم طی سالهای 1386 تا 1389 به تفکيک  جنسیت...............................................................................................................................................61