نوشيدني‌هاي كاربردي حاوي عصاره‌هاي گياهي
دستة  4- گياهان و غيره. و بخشهايي از اين گياهان و محصولات توليدي از آنها و مواد مشتق شده از آنها كه معمولاً در اروپا به صورت مواد غذائي، گيهان و ادويه جات مصرف نمي‌شوند و داراي «مواد فعال» تعريف شده يا «ساير تركيبات شيميايي» هستند كه محدوديت‌هايي در مقادير مصرف دارند.
دستة 5- گياهان و غيره. بخشهايي از اين گياهان و محصولات توليدي از آنها و مواد مشتق شده از آنها كه (براي مصرف آنها) اطلاعات بيشتري از نظر زهرشناسي و يا علم شيمي مورد نياز است.
دستة 6- بخشهايي از اين گياهان و محصولات توليدي از آنها و مواد مشتق شده از آنها كه تصور مي‌شود براي مصرف انسان در هر مقداري مناسب نيست.
5-12: تعدادي از گيهان كه عموماً مصرف مي‌شوند. اين بخش اطلاعاتي دربارة برخي از گياهان كه بيشتر مصرف عمومي دارند و در ساخت نوشيدني‌ها به كار مي‌رفته‌اند، مي‌دهد. عموماً گياهان يا ادويه جاتي كه عمدتاً مصرف آشپزي يا چاشني دهي دارند دراين مجموعه قرار نمي‌گيرند، اگر چه بسياري از آنها داراي خواص مفيد سلامتي نيز هستند. برخي از اين گياهان كه در زير آمده است، داراي مناشأ اروپايي يا آمريكايي‌اند و از كتاب و در « كتاب آبي » فهرست شده‌اند. بعداز اسامي ليست شده اين گياهان به طبقه‌بندي آنها پرداخته شده است. بسياري از گياهان كه در گذشته مصرف داشته‌اند، به دليل نگراني‌هاي سلامتي توسط قانون گذاران، از اين فهرست حذف شده‌اندو در حال حاضر از بازارهاي اروپا جمع‌آوري شده‌اند، مانند سنت جان وارت ( St John’s Wart) ، ماهنگ ، رافدرا و كاوا كاوا.
Artichoke
اسم گياه‌شناسي : سينارا سوليموس.                منطقة منشاء : منطقة مديترانه
قسمت مورد استفاده گياه : برگ‌هاي پائيني تازه يا خشك شده.
مواد فعال اصلي : مشتقات كافئيك اسيد (1%) شامل اسيد كلورژنيك، فلاوونويد (5/0 %) و لاكتون‌هاي سسكيترپن (تا 4%)، تركيب اصلي، سيانور و پيكرين است


Burdock
اسم گياه‌شناسي : آركسيتوم لاپا.                منطقة منشاء : اروپا
قسمت مورد استفاده گياه : بخش‌هاي هوائي و خشك گياه و نيز ريشة خشك شده.
مواد فعال اصلي : قسمت‌هاي هوائي، حاوي فلاوونويد و ريشه حاوي، تركيبات تلخ وانيولين مي‌باشد.


شبدر (قرمز)
اسم گياه‌شناسي : تريفوليوم پراتنس.       
منطقة منشاء : اي گياه بومي اروپا، آسياي مركزي، هندوستان و شمال آفريقاست.
قسمت مورد استفاده گياه : قسمتهاي فوقاني گلده
مواد فعال اصلي : روغن اساسي شامل بنزيل الكل، ايزوفلاوونويد، مشتقات كومارين و گليكوزيدهاي سيانوژيك به علاوه مشخص شده كه اين گياه، حاوي جنيستئيني يك تركيب شبه استروژن ملايم مي‌باشد.

Dandelion (قاصدك)
اسم گياه‌شناسي : تاراكساكيوم آفيسينال.   
منطقة منشاء : اروپا تا قطب شمال، شرق تا غرب و جنوب تا شمال آفريقا.
قسمت مورد استفاده گياه : ريشه‌ها و برگ‌هاي به صورت خام و خشك شده.
مواد فعال اصلي : لاكتون‌هاي سسكيترپن، كه اسانسي تندي مي‌باشد، تري‌ترپن، استروئيدها، فلاوونويدها، موكيلاژها و مقداري اينولين كه در فصل پائيز از 2 تا 40% متغيير است. 


Damiana
اسم گياه‌شناسي : تورنرا ديفوزا.   
منطقة منشاء : مكزيك، آمريكاي مركزي و شمال آفريقاي جنوبي.
قسمت مورد استفاده گياه : برگ‌هاي خشك شده.
مواد فعال اصلي : روغن اساسي ، تانين، رزين و گليكوزيد.


Echubacea
اسم گياه‌شناسي : اكيناسي پرپوري.            منطقة منشاء : بومي آمريكاي شمالي.
قسمت مورد استفاده گياه : ريزوم و ريشه به صورت تازه يا خشك شده.
مواد فعال اصلي : پلي ساكاريدها و گليكوپروتئين‌هاي محلول در آب، روغن اساسي (تا 2%)، مشتقات كافئيك يا فروليك اسيد،‌شامل اسيد سيكوريك (6/0 تا 1/2 %)، الكاميدها (01/0 الي 04/0 درصد) پولينزها و آلكالوئيدهاي پيروليزيدين.  


Elderflower
اسم گياه‌شناسي : سامبوكوس نيگرا.             منطقة منشاء : اروپا.
ميوه : دستة 3 (داراي محدوديت در اسيد هيدروسيانيك)، گل‌ها و رأس گياه : دستة 1، برگ‌ها و عصاره : دستة 15 داراي محدوديت در اسيد هيدروسيانيك
قسمت مورد استفاده گياه : گل‌هاي تازه يا خشك شده.

German Chammomile  (بابونة آلماني)
اسم گياه‌شناسي : كاموميلا و كوتيتا.   
منطقة منشاء : بومي اروپا و آفريقاي شمالي.
قسمت مورد استفاده گياه : گل‌ها و قسمت هاي فوقاني گل‌ده.
مواد فعال اصلي : روغن اساسي شامل تركيبات بيسابولول، فلاوونويدها، تركيبات كومارين و موكيلاژ. 


Ginkgo (ژنگو)
اسم گياه‌شناسي : جينگو بيلوبا.            منطقة منشاء : چين.
قسمت مورد استفاده گياه : برگ‌هاي خشك شده.
مواد فعال اصلي : پروآنتوسيانيدين (8 تا 12%) ، فلاوونويدها (5/0 تا 8/1 %) ، بيفلاوونويدها (4/0 تا 9/1%)، دي‌ترپن و سسكيترين.


Ginseng (جنسينگ)
اسم گياه‌شناسي : پاناكس جنسينگ.            منطقة منشاء : بومي از نپال تا منچوري.
قسمت مورد استفاده گياه : ريشه اصلي، ريشه‌هاي جانبي و ريشه‌چه‌ها.
مواد فعال اصلي : اين گياه حاوي تركيب كمپلكسي ساپونين تري ترپن (8/0 تا 6%) و نيز بسياري از جيسسنوسيدها كه نمونه‌هاي برجسته آن شامل : Rb1 (15/0 تا 2/1%)، Rb2 (06/0 تا 8/0%) ، Rc (04/0 تا 7/0%) ، Rd (04/0 تا 7/0%) ، Re (15/0 تا 5/1%) و Rg1 (2/0 تا 6/0%) هستند. جنسينگ ، حاوي پلي ساكاريدهاي محلول در آب و تعدادي از پلي‌نزها نيز مي‌باشد. 


Guarana  (گوارانا)
اسم گياه شناسي : پائولينيا كوپانا            منطقة منشاء : حوزة آمازون.
قسمت مورد استفاده گياه : دانه‌هايي كه رنگ ارغواني قهوه‌اي مايل به سياه، داراي خاصيت چشم سفيد، كه در ميان ميوه قرمز مايل به نارنجي ، به اندازة حدود يك فندق، قرار دارد.
مواد فعال اصلي : اين گياه داراي بالاترين مقدار شناخته شده كافئين در ميان گياهان مقدار 6/3 تا 8/5 % مي‌باشد. بعلاوه اين گياه حاوي مقادير كوچكي از تئوفيلين و تئوبرومين، نوع ديگر آلكالوئيد پورين محرك شبيه كافئين مي‌باشد.

Hops رازك
اسم گياه‌شناسي : هيومولوس لوپولوس.           
منطقة منشاء : اروپا، اما اكنون مناطق معتدل سراسر جهان مي‌رويد.
قسمت مورد استفاده گياه : ميوه استروبيل خشك شده (گل آذين ماده)
مواد فعال اصلي : حدود 10% اسيدهاي تلخ (bitter) الفا و بتا، شامل هيومولون و لوپولون و روغن اساسي (3/0 تا 1/0%) .

Horehound
اسم گياه‌شناسي : ماروبيوم ولگار.           
منطقة منشاء : بومي مناطقه‌اي از حوزه مديترانه ت آسياي مركزي.
قسمت مورد استفاده گياه : قسمت‌هاي هوائي گياه به صورت تازه يا خشك شده.
مواد فعال اصلي : تركيبات تند ديترپن، شامل ماروبين (1%) ، مشتقات اسيد كافئيك شامل اسيد كلروژنيكف فلاوونويد و ردي از روغن اساسي.

Kola (كولا)
اسم گياه‌شناسي : كولانيتيوا و آكوميناتا.        منطقة منشاء : غرب آ‌فريقا.
كولا عصاره دانه كولا : دستة 4 (داراي محدوديت در كافئين)           
قسمت مورد استفاده گياه : دانه‌ها، بعد از برداشتن پوسته.
مواد فعال اصلي : الكالوئيدهاي پورين، عمدتاً كافئين (6/0 تا 7/3%) و مقداري تئوفيلين و تئوبرومين، تانين، پروآنتوسيانيرين و 45% نشاسته .

Lemon Nalm (بلسان ليموئي)
اسم گياه‌شناسي : مليسا آفيسيناليسي.       
منطقة منشاء : شرق حوزه مديترانه و آسياي غربي.
قسمت مورد استفاده گياه : قسمت‌هاي هوايي كه به دقت خش شده‌اند.
مواد فعال اصلي : تركيبات كمپلكس روغن‌هاي اساسي گليكوزيدهاي تركيبات اساسي، اكلوليك و فنوليك، مشتقات اسي كافئيك، فلاوونويدها و اسيدهاي تري‌ترپن .


Limeflower
اسم گياه‌شناسي : تيليا كورداتا و تي‌پلاتي‌فيلوس.       
منطقة منشاء : درخت آن در سراسر مناطق معتدل شمالي رايج است.
قسمت مورد استفاده گياه : گل‌هاي خشك شده، كه عصارة آن داراي اسانسي شبيه عسل و خاصيت قابضيت مي‌باشد.
مواد فعال اصلي : موكيلاژ (حدود 10 درصد) ، فلاوونويدها، تانين‌ها، اسيد كلروژنيك و روغن‌هاي اساسي.

Mate
اسم گياه‌شناسي : ايلكس پاراگوا رينسيس.       
منطقة منشاء : آمريكاي جونبي، ميان 20 و 30 درجه عرض جغرافيايي.
قسمت مورد استفاده گياه : برق و ساقه برگ‌هاي خشك شده.
مواد فعال اصلي : كافئين (4/0 تا 4/2%) و تئوبرومين (3/0 تا 5/0%)، مشتقات اسيدكافئيك، شامل اسيد كلوروژنيك و اسيد نئوكلوروژنيك، فلاوونويدها، شامل روتين و ايزوكرسيترين، ساپونين‌ها و روغن اساسي.


Meadowsweet (اسپيرة كوهي)
اسم گياه‌شناسي : فيليپندولا اولماريا.            منطقة منشاء : اروپا
قسمت مورد استفاده گياه : قسمت‌هاي فوقاني گل‌ده و برگ.
مواد فعال اصلي : ساليسين، از اين گياه بود كه در سال 1938، اسيد ساليسيليك، براي اولين بار ساخته شد.
خواص مفيد : در قديم از اين گياه، بدليل ويژگي‌هاي قابضيت و ضد اسيد معده، استفاده شده است. مدتها تصور مي‌شذده است كه اين گياه، مسكن و آرام كنندة درد به ويژه در محل مفاصل و مجراي گوارشي مي‌باشد.


Nettle (گزنه)
اسم گياه‌شناسي : اولتريكا ديوايكا   
منطقة منشاء : در سراسر مناطق معتدل جهان، رايج است.
قسمت مورد استفاده گياه : قسمت‌هاي هوايي گياه به صورت تازه يا خشك شده.

Passion Flower (گل ساعت)
اسم گياه‌شناسي : پاسيفلورا اينكارناتا.       
منطقة منشاء : جنوب‌شرقي آمريكا تا آرژانتين و برزيل.
قسمت مورد استفاده گياه : قسمت‌هاي هوايي ساقه‌ها ، شامل برگ و گل‌ها و ميوه.
مواد فعال اصلي : فلاوونويدها


Rooibas (رويباس)
اسم گياه‌شناسي : آسپالاتوس لانياريس.
منطقة منشاء : منطقه Western Cape درآفريقاي جنوبي.
قسمت مورد استفاده گياه : برگ‌ها و ساقه‌هاي جوانه‌هاي تازه روئيده.
مواد فعال اصلي : تعدادي از پلي فنول‌ها.

Rosehip (روسيپ)
اسم گياه‌شناسي : روسا كانينا                منطقة منشاء : اروپا
قسمت مورد استفاده گياه : ميوه.
مواد فعال اصلي : ويتامين C (2/0 تا 4/2 %)، اسيدهاي ميوه (3%) ، پكتين‌ها (15%) قند (1پ2 تا 15%)، كارتنوئيدها و فلاوونويدها.

Sarsaparilla (عشبئه بياباني)
اسم گياه‌شناسي : اسميلاكس رگلي، آريستولوچي، آفوليا، فبريفوگاراس.
منطقة منشاء : مناطق گرمسيري و نيمه گرمسيري آمريكاي مركزي.
قسمت مورد استفاده گياه : ريزومها و ريشه‌ها به صورت خشك شده.
مواد فعال اصلي : ساپونين‌هاي استروئيدي (5/0 تا 3 %)

Schisandra  (اسكيساندرا)
اسم گياه‌شناسي : اسكيساندرا چيننسيسي.            منطقة منشاء : چين.
قسمت مورد استفاده گياه : ميوه.
مواد فعال اصلي : روغن اساسي، اسيد‌هاي ميوه، قندها و رزين. دانه‌هاي آن ، حاوي اسكيزاندرين، سيتوسترول و ويتامين C  و E ، رزين، تانين‌ها و قندها مي‌باشد.

Siberian Ginseng (جنسينگ سيري)
اسم گياه‌شناسي : الوتروكوكوس سنتيكوسوس.   
منطقة منشاء : سيبري و قسمت‌هاي شمالي چين و كره و ژاپن.
قسمت مورد استفاده گياه : ريشه و پوستة ريشه به صورت خشك شده.
مواد فعال اصلي : تركيبات اصلي، ساپونين‌هاي تري ترپن، گليكوزيدهاي استروئيد، هيدروكسي كومارين، مشتقات كافئيك اسيد، ليگنين، استروئيدها و پلي ساكاريدها، هستند.

Valerian سنبل الطيب
اسم گياه‌شناسي : والريانا آفيسيناليس.        منطقة منشاء : اروپا و مناطق معتدل آسيا.
ريشه‌ها : دستة 5   
قسمت مورد استفاده گياه : ريزوم و ريشه به صورت تازه يا با دقت خشك شده.
مواد فعال اصلي : والپوتريات (5/0 تا 2 %)، روغن اساسي (2/0 تا 1 %) و والريك اسيد (1/0 تا 9/0 %).

Vervain (گل شاه پسند)
اسم گياه‌شناسي : ورنبا آفيسيناليسي            منطقة منشاء : حوزة مديترانه.
قسمت مورد استفاده گياه : بخش‌هاي هوايي گياه.
مواد فعال اصلي : ايريدوديدها، فلاوونويدها و مشتقات اسيد كافئيك.

Wilfberry (اقطي ميوه خوشه‌اي)
اسم گياه‌شناسي : ليسيوم بارباريوم.            منطقة منشاء : چين.
قسمت مورد استفاده گياه : ميو‌ه‌ها، كه در ابتدا وقتي خشك مي‌شوند قرمز روشن هستند اما با گذشت زمان و سن، تيره‌تر مي‌شوند. 
مواد فعال اصلي : كاروتن، ويتامين‌هاي B1، B2، B3، C، سيستوسترول‌بتا، و اسيدلينولئيك.

Wormwood (خاراگوش)
اسم گياه‌شناسي : آرتميسا آبسينتيوم.            منطقة منشاء : حوزة مديترانه.
گياه : دستة 4    (داراي محدوديت در اكاليپتول، متيل اگنول و تيوجون)؛ روغن اساسي : دستة 4 (داراي محدوديت در اكاليپتول، متيل اگنول و تيوجون)
قسمت مورد استفاده گياه : جوانه هاي فوقاني و برگ‌هاي فوقاني گياه.